Trong bài viết dưới đây mời bạn đọc cùng Icare-Plus tìm hiểu về Phác Đồ Điều Trị Gout Cấp Bộ Y Tế chi tiết nhất.
Nguyên tắc trong phác đồ điều trị gout cấp bộ y tế
Để bảo vệ sức khỏe, người bệnh gout cần thực hiện đúng phác đồ điều trị gout cấp do bộ y tế ban hành. Gout cấp là giai đoạn nhẹ của bệnh, nếu được xử lý kịp thời và hiệu quả sẽ giúp kiểm soát nồng độ acid uric và ngăn ngừa biến chứng mãn tính. Gout cấp là một dạng viêm khớp do nồng độ acid uric tăng cao làm tích tụ tinh thể muối urat ở khớp gây sưng viêm, đau nhức dữ dội.
Bệnh gout có hai giai đoạn: cấp tính và mãn tính. Giai đoạn cấp tính thường có triệu chứng là sưng đau bất ngờ, đau viêm rất nhiều. Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính ảnh hưởng nghiêm trọng tới xương khớp và khả năng vận động của người bệnh.
Hiện nay, chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh gout. Do đó, người bệnh cần phòng ngừa và điều trị bệnh từ khi mới phát hiện. Mục tiêu của việc điều trị là giảm nồng độ acid uric trong máu để không cho bệnh tiến triển thêm.
Phác đồ điều trị gout cấp do bộ y tế quy định có những nguyên tắc sau:
- Giảm đau, giảm viêm trong các cơn gout cấp
- Ngăn ngừa tái phát và biến chứng bằng cách hạ acid uric trong máu
- Thực hiện điều trị liên tục, duy trì và toàn diện với các mục tiêu:
- Điều trị triệu chứng: Làm dịu các triệu chứng, phòng ngừa các lần tái phát của gout cấp
- Giảm và duy trì nồng độ acid uric dưới 10 mg/dl
- Điều trị các bệnh kèm theo như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì,…
Phác đồ điều trị Gout cấp của Bộ y tế
Phác đồ điều trị gout cấp tính bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý
Gout là một bệnh liên quan đến chế độ ăn uống và hoạt động thể chất của người bệnh. Khi mắc gout cấp tính, ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần tuân thủ một chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để giảm nồng độ acid uric trong máu, tăng sức đề kháng và ngăn ngừa tái phát.
Chế độ ăn uống cho người bệnh gout
- Hạn chế các thực phẩm giàu purin, như nội tạng, thịt đỏ, thịt chó, thịt dê… Không nên ăn quá 150g thịt mỗi ngày.
- Thay thế nguồn đạm từ thịt bằng các loại khác như trứng, sữa ít béo, rau củ và trái cây.
- Tăng cường ăn rau xanh và trái cây tươi để cung cấp chất xơ cho cơ thể, giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất và loại bỏ acid uric ra khỏi cơ thể.
- Uống nhiều nước, khoảng 3 – 4 lít mỗi ngày, đặc biệt là các loại nước khoáng có kiềm để kích thích quá trình bài tiết qua nước tiểu và ngăn chặn sự lắng đọng của tinh thể muối urat.
- Kiêng hoàn toàn rượu, bia và các thức uống có cồn vì chúng làm tăng nồng độ acid uric và làm nặng thêm tình trạng gout.
Sinh hoạt cho người bệnh gout
- Tập luyện thường xuyên như đi bộ, yoga, bơi lội… để giảm cân, tăng cường sức khỏe và tuần hoàn máu.
- Tránh các hoạt động quá sức như chạy nhanh, nhảy cao, leo núi… vì chúng có thể gây tổn thương khớp và kích thích triệu chứng gout.
- Nghỉ ngơi đủ giấc, tránh căng thẳng và mất ngủ vì chúng có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể và làm tăng nồng độ acid uric trong máu.
Thuốc điều trị gút cấp trong phác đồ điều trị gout
Thuốc điều trị gout cấp trong phác đồ điều trị gout Đối với những người bệnh gout cấp mới xuất hiện triệu chứng, nồng độ acid uric cao, bác sĩ thường kê thuốc để giảm acid uric trong máu. Ngoài ra, còn kê thuốc kháng viêm, giảm đau,… Các loại thuốc thường được sử dụng là:
- Thuốc Colchicine:
Giúp chống viêm, giảm đau và làm dịu các triệu chứng sưng, đau nhức do gout. Thuốc nên được dùng ngay khi có cơn đau gout xảy ra và có hiệu quả nhất trong 24h đầu tiên. Liều lượng ban đầu là 2 – 6mg/ngày, liều duy trì là 1 – 2mg/ngày.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs):
Một số loại thuốc thường được kê đơn như Indomethacin, Diclofenac, Naproxen, Ketoprofen,… Liều lượng là 50mg/lần, dùng tối đa 4 lần hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Lưu ý: Nhóm thuốc này không được dùng cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng, suy thận. Thuốc NSAIDs có thể dùng riêng hoặc kết hợp với thuốc colchicin trong phác đồ điều trị gout cấp.
- Thuốc Corticoid toàn thân:
Chỉ được kê đơn khi các loại thuốc trên không hiệu quả. Corticoid giúp giảm viêm và đau. Chỉ được dùng trong thời gian ngắn và có thể kết hợp với corticoid tại chỗ (tiêm vào khớp bị viêm) để tăng hiệu quả.
- Thuốc giảm acid uric trong máu:
Thường là allopurinol với liều 100mg/ngày trong vòng 1 tuần, sau đó tăng lên 200 – 300mg/ngày. Thuốc giúp giảm nồng độ acid uric về mức bình thường và giảm các triệu chứng bệnh.
Phác đồ điều trị gout cấp tính với thuốc dự phòng biến chứng
Gout là một bệnh viêm khớp do sự tích tụ quá mức của các tinh thể muối urate trong các khớp và các mô xung quanh. Nếu không được kiểm soát kịp thời, gout có thể trở thành mãn tính và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Do đó, trong quá trình điều trị gout cấp tính, ngoài việc giảm đau và giảm viêm ở các khớp bị ảnh hưởng, người bệnh cần phải sử dụng một số loại thuốc dự phòng để ngăn ngừa sự tăng acid uric trong máu và niệu. Các loại thuốc dự phòng này bao gồm:
- Thuốc ức chế tổng hợp acid uric:
Đây là nhóm thuốc có tác dụng làm giảm lượng acid uric được sản xuất trong cơ thể bằng cách ức chế enzyme xanthine oxidase, enzyme chuyển hóa purin thành acid uric. Các ví dụ của nhóm thuốc này là allopurinol và febuxostat. Các thuốc này thường được kê đơn sau khi các triệu chứng của gout cấp tính đã giảm bớt, khoảng 1 – 2 tuần sau khi bắt đầu dùng colchicine.
- Thuốc tăng thải acid uric:
Đây là nhóm thuốc có tác dụng làm tăng lượng acid uric được đào thải ra ngoài qua đường niệu bằng cách tăng cường hoạt động của các thận. Các ví dụ của nhóm thuốc này là probenecid và sulfinpyrazone. Các thuốc này có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành và lắng đọng của các tinh thể muối urate trong các khớp và mô xung quanh.
- Thuốc Pegloticase:
Đây là một loại enzyme có nguồn gốc từ heo, có tên là porcine uricase. Enzyme này có tác dụng chuyển đổi urat, dạng kém tan của acid uric, thành allantoin, dạng dễ tan của acid uric. Nhờ đó, acid uric có thể được loại bỏ ra ngoài theo đường niệu một cách dễ dàng, giảm nguy cơ gây ra các biến chứng của gout.
Có những người nào không được sử dụng thuốc điều trị gout cấp?
Có một số người không được sử dụng thuốc điều trị gout cấp vì có thể gây ra các tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc nguy hiểm. Những người này bao gồm:
- Người có dị ứng với các thuốc chống viêm và giảm đau, như colchicine, NSAID, hoặc corticoid.
Những thuốc này có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng, như phát ban, ngứa, sưng mặt, khó thở, hoặc sốc phản vệ. Người có dị ứng với các thuốc này nên tránh sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có dị ứng với allopurinol, một loại thuốc làm giảm acid uric trong máu.
Những người này có thể mang gen HLA-B5801, làm cho họ có nguy cơ cao bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng khi sử dụng allopurinol. Phản ứng dị ứng này có thể bao gồm viêm da nhiễm trùng, viêm gan, suy thận, hoặc hội chứng Stevens-Johnson. Người có nguồn gốc Đông Nam Á hoặc Châu Phi nên xét nghiệm gen HLA-B5801 trước khi sử dụng allopurinol1.
- Người có bệnh lý về dạ dày ruột, như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng hoặc đại tràng viêm loét.
Những thuốc như colchicine và NSAID có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày ruột và làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hoá. Người có bệnh lý về dạ dày ruột nên hạn chế sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có bệnh lý về tim mạch, như tăng huyết áp, suy tim, đau thắt ngực, hoặc nhồi máu cơ tim.
Những thuốc như NSAID và corticoid có thể làm tăng huyết áp và làm giảm lượng kali trong máu, làm cho tim hoạt động không bình thường. Người có bệnh lý về tim mạch nên hạn chế sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có bệnh lý về thận, như suy thận, sỏi thận, hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.
Những thuốc như NSAID và corticoid có thể làm giảm chức năng bài tiết của thận và làm tăng nguy cơ tích tụ acid uric trong niệu. Người có bệnh lý về thận nên hạn chế sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có bệnh lý về gan, như viêm gan, xơ gan, hoặc ung thư gan.
Những thuốc như NSAID và corticoid có thể làm giảm chức năng giải độc của gan và làm tăng nguy cơ viêm gan hoặc suy gan. Người có bệnh lý về gan nên hạn chế sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Người mang thai hoặc cho con bú.
Những thuốc như colchicine, NSAID, corticoid, và allopurinol có thể gây ra các ảnh hưởng xấu đến thai nhi hoặc sữa mẹ. Người mang thai hoặc cho con bú nên tránh sử dụng hoặc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
Trên đây là những thông tin về Phác Đồ Điều Trị Gout Cấp Bộ Y Tế mà Icare-Plus tổng hợp được. Hi vọng bài viết này hữu ích với bạn.
