Đu đủ là một loại trái cây giàu dinh dưỡng, có nhiều công dụng trong y học và ẩm thực. Để trồng được cây đu đủ, bạn cần có hạt giống chất lượng. Trong bài viết này, icare-plus sẽ hướng dẫn bạn cách chọn hạt giống đu đủ đực, loại hạt giống có khả năng sinh trưởng và cho năng suất cao.
Cách chọn hạt giống đu đủ đực
Hạt giống đu đủ đực là loại hạt giống chỉ sinh ra cây đu đủ có hoa đực, không kết quả. Tuy nhiên, cây đu đủ có hoa đực lại có vai trò quan trọng trong việc thụ phấn cho cây đu đủ có hoa cái, giúp tăng năng suất và chất lượng trái cây. Do đó, bạn cần phải chọn hạt giống đu đủ đực một cách cẩn thận.
Để chọn được hạt giống đu đủ đực, bạn cần lưu ý những điểm sau:
- Chọn trái đu đủ có hoa cái, có hình dạng tròn, to và nặng. Trái đu đủ này thường có nhiều hạt bên trong, trong đó có khoảng 10% là hạt giống đu đủ đực.
- Chọn trái đu đủ chín tự nhiên, không bị mục hay nứt vỏ. Trái đu đủ chín tự nhiên sẽ có màu vàng sáng, vỏ mỏng và mềm, thịt ngọt và thơm. Trái đu đủ chín tự nhiên sẽ cho hạt giống có khả năng nảy mầm cao.
- Chọn trái đu đủ từ cây mẹ khỏe mạnh, không bị sâu bệnh hay thiếu dinh dưỡng. Cây mẹ khỏe mạnh sẽ cho hạt giống có tính di truyền tốt, có khả năng chống chịu với điều kiện khắc nghiệt.
Cách tách hạt giống đu đủ đực
Sau khi chọn được trái đu đủ phù hợp, bạn cần tách hạt giống ra khỏi trái cây. Đây là quá trình quan trọng để bảo quản và sử dụng hạt giống hiệu quả. Bạn cần thực hiện những bước sau:
- Cắt trái đu đủ làm hai phần, lấy muỗng gạt nhẹ nhàng các hạt ra khỏi lòng trái. Bạn không nên gãy vỡ các túi bọc bên ngoài của các hạt, vì chúng có tác dụng bảo vệ hạt khỏi vi khuẩn và nấm mốc.
- Đổ các hạt vào một cái rổ lưới nhỏ, rửa sạch các hạt dưới vòi nước. Bạn cần rửa kỹ để loại bỏ các mảnh vỏ và thịt trái cây bám vào các hạt.
- Để các hạt ráo nước trong một cái khay nhựa, phơi nắng trong vòng 2-3 ngày. Bạn cần lật đều các hạt mỗi ngày để đảm bảo các hạt khô đều và không bị mốc.
- Sau khi các hạt khô, bạn cần phân loại các hạt để chọn ra hạt giống đu đủ đực. Bạn có thể dùng một cái bát nước muối để làm việc này. Bạn cho các hạt vào bát nước muối, khuấy nhẹ. Các hạt nổi lên là hạt giống đu đủ đực, còn các hạt chìm xuống là hạt giống đu đủ cái. Bạn vớt các hạt nổi lên và để ráo nước.
- Bạn có thể bảo quản hạt giống đu đủ đực trong một túi nilon kín, để trong ngăn mát của tủ lạnh. Hạt giống đu đủ đực có thể bảo quản được trong vòng 6 tháng.
Phân biệt đu đủ đực và đu đủ cái
Cây đu đủ có hai dạng chủ yếu: đực và cái, với những đặc tính và ứng dụng riêng biệt. Dưới đây là một số cách nhận biệt hai dạng cây đu đủ:
- Đu đủ cái:
Thân cây to hơn so với đu đủ đực, nếu được chăm sóc chu đáo và phù hợp sẽ cho nhiều quả ngon, to và bắt mắt. Hoa cây lớn và gần thân, không thành bóng như hoa đu đủ đực. Hạt màu đen sậm, nặng hơn và chìm xuống khi ngâm vào nước, khác với hạt của cây đu đủ đực. Rễ cây là loại rễ chùm, phát triển sâu trong lòng đất để giúp thân cây vững chắc và hấp thụ nhiều dinh dưỡng cho quá trình sinh trưởng, ra hoa và ra quả.
- Đu đủ đực:
Điểm khác biệt lớn nhất so với đu đủ cái là thân cây nhỏ hơn. Hoa cây mọc ở góc lá, có cành dài, nhiều hoa và thành bóng. Cây cho ít quả và nhiều hoa, thường được trồng để lấy hoa chứ không phải quả. Hạt màu trắng nhợt, không bóng và không có màu đen như hạt của cây đu đủ cái. Rễ cây là loại rễ cọc, mọc thẳng và sâu trong lòng đất.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc đu đủ
Đu đủ là một loại cây ăn quả có giá trị dinh dưỡng cao, được trồng phổ biến ở nhiều vùng miền của Việt Nam. Để trồng và chăm sóc đu đủ hiệu quả, cần lưu ý các yếu tố sau:
Thời vụ trồng
- Miền Bắc: Gieo hạt vào tháng 7, trồng vào tháng 9.
- Đông Nam bộ và Tây Nguyên: Gieo tháng 2 – 3 và trồng tháng 4 – 5.
- Tây Nam bộ: gieo tháng 10 – 11 và trồng tháng 12 – 1.
Chọn giống
- Nên dùng hạt đu đủ ở phần giữa quả đu đủ chín trên cây, sau đó chà sát nhẹ và đãi bỏ lớp vỏ nhớt ở ngoài rồi phơi trong bóng râm đến khô. Hạt đu đủ có thể bảo quản qua vài năm ở trong lọ nút kín.
- Khi chọn hạt, ta nên chọn những hạt có trái thon dài, hạt căng bóng, không thối rũa và bị nát, không có sâu bệnh hại, vì nếu khi chọn những hạt kém chất lượng khi đem đi gieo trồng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cây trồng, thậm chí hạt không phát triển và chết ngay sau khi gieo xuống đất. Theo kinh nghiệm dân gian lúc chuẩn bị trồng thì đem hạt ngâm vào nước. Hạt nổi là hạt đực còn hạt chìm sẽ cho cây đu đủ cái.
Chuẩn bị đất trồng
- Nên trồng cây trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên cũng có thể lựa chọn trồng đu đủ trong các chậu bằng sứ, thùng xốp hoặc các chậu xi măng chuyên dụng cho cây cảnh. Nên chọn chậu có kích thước to để cây dễ sinh trưởng và phát triển. Chậu phải có lỗ thoát nước, đảm bảo thoát nước tốt, giữ ẩm tốt, không quá chua và độ PH thích hợp là 6 – 6,5.
- Nếu trồng trong chậu thì tốt nhất nên trộn đất với phân bò, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, … để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.
Kỹ thuật trồng
- Bà con nên ngâm hạt trong nước khoảng 40 độ C trong 4 đến 5 giờ, rồi tiến hành ủ hạt trong túi vải ẩm 4 – 5 ngày. Đợi đến khi hạt nứt vỏ lên mộng thì gieo hạt.
- Gieo 2 – 3 hột trong bầu nhỏ để trừ hao khi hạt ít nảy mầm, sâu bệnh phá hại hay để tỉa bớt cây. Sau khoảng 15 – 30 ngày đu đủ sẽ nảy mầm và phát triển cặp lá. Tỉa bỏ bớt cây cái bằng cách quan sát rễ cây. Đối với cây con có rễ chùm, to khỏe, là cây cái, cây có rễ cọc dài, mọc thẳng đứng là cây đực. Gỡ bỏ bầu và trồng vào đất hoặc chậu.
- Đào hố 40 x 40 x 40 cm với khoảng cách 1 x 1 m, nếu giống cây thấp có thể trồng dày hơn.
- Mỗi hố bón lót 12 – 20 kg phân chuồng hoai mục, 0,5 – 1 kg phân supe lân, 0,5 kg vôi bột, 0,2 – 0,3 kg kali sulfat. Trộn đều phân với đất, đổ xuống hố và vun cao 25 – 30 cm.
- Trồng 2 – 3 cây vào hốc đã đào sẵn. Trồng xong cần tưới ngay và giữ ẩm liên tục. Dùng rơm, dạ, cỏ khô để phủ gốc.
Bón phân
- Đối với cây từ 1 tháng tuổi: Pha 50gr phân NPK 16-12-18-11+TE vào trong 10 lít nước, tưới cho cây, 1 tuần 1 lần để cung cấp chất dinh dưỡng đầy đủ cho cây phát triển tốt.
- Cây từ 1 – 3 tháng tuổi: Bón phân cho mỗi gốc cây từ 50 – 100gr/1 lần. Bón từ 15 – 20 ngày/1 lần
- Cây từ 3 – 7 tháng tuổi: Lượng phân bón cho cây ở trong giai đoạn này là từ 100 – 150gr NPK 12-12-17-9+TE. Bón 1 tháng 1 lần. Từ tháng thứ 6 trở đi, có thể bón thêm 1kg phân hữu cơ sinh học HG01 và 100gr vôi cho một cây, kết hợp vun gốc hoặc thêm phân bón lá.
- Ngoài ra, trong quá trình chăm sóc cây bà con cần cung cấp đầy đủ nước cho cây vào mùa nắng và thoát nước tốt cho cây khi vào các vụ mùa mưa hoặc khi bị úng, bị lũ. Cần làm cỏ thường xuyên hoặc phun trừ thuốc diệt cỏ để đảm bảo cho cây được khỏe mạnh và không bị mất các chất dinh dưỡng.
Phòng trừ sâu bệnh
- Nhện đỏ: Đây là loại bệnh thường gây hại cho cây vào mùa nắng, biểu hiện của sâu bệnh này là xuất hiện các đốm vàng, loang lổ ở mặt dưới của lá làm cho cành lá cây đu đủ dễ bị rụng, cháy … từ đó ảnh hưởng đến sự sống của cây. Với loại bệnh này chúng ta phải tiêu diệt ngay, càng sớm càng tốt.
- Một số loại thuốc dùng để diệt trừ sâu bệnh nhện đỏ: Phun thuốc trừ sâu danitol, bi 58 nồng độ 0,1%.
- Rệp sáp hại quả và lá non: dùng Bi 58 (0,1 – 0,2 %), Mipxin (0,1 -0,2 %); rệp, rầy, bọ nhẩy, dùng Kenthane (0,3 %) hoặc Decis (0,1 %) để trừ
- Bệnh thối rễ (Phytophthora) là bệnh thường xuyên xuất hiện do điều kiện thời tiết ẩm ướt và đất ngập nước. Bệnh gây hại cho rễ và thân cây, làm cây héo rũ và chết. Để phòng tránh bệnh này, cần thoát nước tốt cho đất trồng, không tưới quá nhiều nước cho cây và phun thuốc trừ bệnh như Ridomil (0,2 %), Aliette (0,2 %) hoặc Antracol (0,2 %).
- Bệnh đốm lá (Cercospora) là bệnh do nấm gây ra, xuất hiện ở mặt trên của lá với các đốm màu xám nhạt có viền màu tím. Bệnh làm giảm khả năng quang hợp của lá và ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Để phòng tránh bệnh này, cần phun thuốc trừ bệnh như Dithane M45 (0,2 %), Daconil (0,2 %) hoặc Topsin M (0,1 %).
Đó là cách chọn hạt giống đu đủ đực mà Icare-Plus muốn chia sẻ với bạn. Hy vọng bạn sẽ thành công trong việc trồng cây đu đủ và thu hoạch được nhiều trái cây ngon và bổ dưỡng.
